Nguyên lý hoạt động của tự nhiên vẫn luôn là một câu hỏi thú vị đối với chúng ta. Đặc biệt mặt trời lặn hướng nào?, mọc hướng nào? chúng ta được tiếp cận từ những ngày còn rất bé.
Chúng ta vẫn thường nghe câu nơi ‘Mặt trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây”. Vậy câu nói này có thật sự phản ánh chính xác quy luật mọc và lặn của mặt trời hay không? Thông qua bài viết ngày hôm nay chúng tôi sẽ giải đáp cho các bạn về vấn đề này.
Tìm hiểu chính xác mặt trời lặn hướng nào?
Tất cả các phương hướng trong địa lý
Để xác định được mặt trời lặn hướng nào? chúng ta cần phải nắm rõ về các phương hướng. Nhiều người cho rằng chỉ có 4 hướng duy nhất đó chính là Đông, Tây, Nam, Bắc. Do đó, luôn luôn khẳng định mọi thời điểm Mặt Trời mọc vào hướng Đông và lặn vào hướng Tây.
Tuy nhiên, theo địa lý chúng ta có 16 hướng và các hướng Đông, Tây, Nam, Bắc là các hướng chính. Từ các hướng chính chúng ta xác định được 4 hướng phụ và 8 hướng chi tiết. Cụ thể:
- 4 hướng phụ bao gồm Đông Bắc, Đông nam, Tây Bắc, Tây Nam.
- 8 hướng chi tiết bao gồm Bắc Tây Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Đông bắc, Đông Đông Nam, Nam Đông Nam, Nam Tây Nam, Tây Tây Nam, Tây Tây Bắc.
Mặt trời lặn hướng nào?
Trên thực tế, Mặt Trời mọc và lặn tại các thời điểm khác nhau trong năm sẽ thuộc các hướng khác nhau.
Để cho dễ hiểu nhất, bạn có thể tưởng tượng nếu Trái Đất quay từ Tây sang Đông quanh trục vuông góc của nó thì toàn bộ ánh sáng Mặt Trời sẽ được phân bố đều trên bề mặt Trái Đất. Tuy nhiên thực tế Trái Đất không quay theo trục vuông góc mà là trục nghiêng lệch góc 66⋅33’ do đó điểm nhận ánh sáng thẳng từ Mặt Trời luôn luôn thay đổi.
Theo mỗi chu kỳ Xuân Phân, Hạ Chí, Thu Phân và Đông Chí thì hướng Mặt Trời mọc và lặn sẽ khác nhau. Lý thuyết về phương hướng Mặt Trời mọc mà chúng ta được học từ cấp Tiểu học chỉ chính xác khi mà dùng để chỉ Mặt Trời mọc trong dịp Xuân Phân và Thu Phân. Theo đó, vào những ngày này Mặt Trời mọc ở chính Đông và lặn ở chính Tây.
Tuy nhiên, vào những ngày Hạ Chí thì Mặt Trời lại mọc ở hướng Đông Bắc và lặn ở hướng Tây Bắc. Vào những ngày này, Mặt Trời chiếu sáng vào vĩ tuyến Bắc 23 27’ nên bán cầu bắc nhận được ánh sáng Mặt Trời lâu hơn, ban ngày được kéo dài.
Việt Nam là quốc gia nằm hoàn toàn về phía bán cầu Bắc nên vào mùa hè chúng ta sẽ dễ dàng nhận thấy nó trở nên dài hơn. Từ đó ông cha ta mới có câu “Đêm tháng 5 chưa nằm đã sáng, ngày tháng 10 chưa cười đã tối” để ví von về hiện tượng này.
Vào những ngày Đông Chí thì Mặt Trời mọc ở hướng Đông Nam và lặn ở hướng Tây Nam. Đặc biệt, trong những ngày này Mặt Trời không đứng bóng vào giữa trưa mà thường sẽ chếch về hướng Nam. Để kiểm tra điều này bạn có thể đặt một vật thể dưới ánh sáng Mặt Trời và bạn sẽ nhận thấy vật đó đổ bóng về hướng Bắc.
Nguyên lý ngày và đêm
Nguyên lý ngày và đêm cũng là một yếu tố được cấu thành tự chính năng lượng và sự chiếu sáng của Mặt Trời tới Trái Đất. Trái Đất là một kết cầu hình khối cầu tự quay quanh trục của nó từ hướng Tây sang Đông.
Có thể hình dung rằng, Trái Đất luôn xoay quanh trục của nó nên ánh sáng Mặt Trời chiếu đến từng khu vực sẽ luân phiên sáng tối. Lúc thì nó sẽ ở hướng chính diện được chiếu sáng, lúc thì sẽ bị khuất bóng tạo nên màn đêm. Từ đó tạo nên hiện tượng ngày và đêm luân phiên.
Cách xác định phương hướng bằng Mặt trời
Dựa vào ánh sáng Mặt Trời chiếu đến Trái Đất mà chúng ta có thể dễ dàng xác định được phương hướng và thời gian. Trong các thời kỳ trước, nhiều người thường áp dụng cách này thay cho la bàn và các thiết bị xác định hiện đại ngày nay.
Trong các cách sử dụng thì cách dễ dàng sử dụng và có tính chính xác cao nhất là phương pháp Shadow Stick. Phương pháp này ứng dụng dựa vào nguyên lý đổ bóng của các vật thể khi nhận sự chiếu sáng.
Như chúng ta đã biết, hướng Mặt Trời mọc và lặn dựa theo các chu kỳ hay còn gọi là các mùa trong năm. Mặt Trời mọc và lặn theo hướng từ Đông sang Tây nên bóng vật thể sẽ đổ theo hướng ngược lại từ Tây sang Đông. Việt Nam thuộc Bắc bán cầu nên khi thử nghiệm vào chính buổi trưa, vật thể sẽ đổ bóng về hướng Bắc.
Ứng dụng phương pháp Shadow stick cụ thể như sau:
Bước 1: Đặt 1 cây gậy khoảng 1m lên điểm cấp độ và quan sát bóng đổ của nó. Sử dụng đá, cành cây hoặc bất kỳ vật gì có thể làm dấu để đánh dấu mũi bóng tối rõ ràng và đều nhất. Đây chính là điểm bóng hướng về phía Tây.
Bước 2: Bạn đợi khoảng 10-15 phút sau, bóng tối sẽ di chuyển. Tiếp tục đánh dấu mũi bóng tối rõ ràng nhất. Đây chính là phía Đông mà bạn xác định được.
Bước 3: Nối đoạn thẳng giữa 2 điểm mũi bóng tối mà chúng ta vừa xác định được. Kẻ đường vuông góc với đoạn thẳng đó, chúng ta sẽ có hướng Bắc và hướng Nam. Nếu bên tay phải của bạn là hướng Đông, tay trái là hướng Tây thì dễ dàng xác định trước mặt là hướng Bắc và sau lưng là hướng Nam.
Kết luận
Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi “Mặt trời lặn hướng nào?”. Bên cạnh thông tin câu trả lời, chúng tôi còn cung cấp thêm cho các bạn về nguyên lý ngày đêm luân phiên và cách xác định hướng khi bạn ở trong tình thế không có thiết bị hiện đại hỗ trợ.
